2Цяпер аўтакрама прыязджае ў акружаную лясамі вёску Зыбайлы толькі два разы на тыдзень замест трох. Нават прыдарожнага знаку з назвай вёскі тут няма — прыезджых сустракае толькі крыж, убраны ручнікамі.
Жыве тут двое пенсіянераў. Прычым адзін з іх, Васіль Нікіціч, нават у свае 88 не хоча з’язджаць у горад да дзяцей.
«Так вось і сяджу. Унучка ўсё ў горад запрашае забраць. Ну але што я там сядзець буду? Яна на працу пойдзе — і сядзі ў той хаце. Ды там чужое месца! А тут усё сваё, свая хата. Прывыкшы. Пакуль маразоў не будзе, нікуды я не пайду», — кажа Васіль Ігнатавіч.
Пярэчым, кажам, што ў горадзе ж хоць пагаварыць было б з кім.
«Ну вось паеду я да ўнучкі, а з кім я там буду гаварыць? Яна раніцай пойдзе на працу і прыйдзе ў шэсць. То тут усё ж лепей, дома».
Васіль Нікіціч прыгадвае, што раней у вёсцы было шмат людзей, на вуліцах стаяў гоман, спявалі песні. Суразмоўца мяркуе, што людзі цяпер змяніліся — раней жа яны жылі «бліжэй адзін да другога», хадзілі «на вячоркі» ды проста пагаварыць.
«Раней выйдзі на двор — тут спяваюць, там спяваюць. А сёння глуха ўсюды. Дый у горадзе глуха — адзін да другога не ходзяць, хіба на вуліцы дзесьці сустрэнуцца», — кажа Васіль Нікіціч.
Суразмоўца скардзіцца на часты галаўны боль, кажа, што часам яму цяжка нават падняцца з ложка. Тэлевізар, кажа пенсіянер, амаль перастаў глядзець, бо апошнім часам шмат забаўляльных перадач з гучнымі песнямі, якія з галаўным болем цяжка глядзець.
Прайшоўшы па Зыбайлах, бачыш дзясятак пустых хат. Некаторыя зусім закінутыя і пакрысе разбураюцца. У цэнтры вёскі — помнік загінулым у вайну жыхарам.
Трагічная гісторыя і цмяная будучыня
Гісторыя Зыбайлаў трагічная. У 1942 годзе ў часе карнай аперацыі «Балотная ліхаманка» вёску спалілі нацысты. Тут быў партызанскі край, і, палячы вёску, акупанты помсцілі жыхарам за дапамогу партызанам. Тым не меней, у адрозненне ад некаторых іншых вёсак, пасля вайны жыхары яе аднавілі.
Аднак цяпер, кажа Васіль Нікіціч, вёска памірае, і перспектываў яе адраджэння ён не бачыць.
«Старыя папаміралі, а маладыя з’язджаюць… Адзін пляменнік тут маладзейшы за мяне, толькі на пенсію пайшоў. І больш няма тут нікога. Вёскі ўсе аджываюць… І Яблонцы (суседняя вёска) гадоў 15 засталося», — песімістычна кажа Васіль Нікіціч.
З маладзейшым пляменнікам Васіля Нікіціча пагаварыць не ўдалося. Спадар Васіль жартуе, што ў выпадку, калі давядзецца з’ехаць у люты мароз да ўнукаў, прыйдзецца яго пляменніку «аднаму тут вёску вартаваць».
Пры развітанні з Васілём Нікіцічам яшчэ выразней разумееш, што вёсцы сапраўды мала засталося.
«Ой, ня трэба!» — адказвае Васіль Ігнатавіч на развітальнае пажаданне жыць сто гадоў.
